

De uitdaging
In het Energieakkoord is afgesproken dat huizen van woningcorporaties in 2020 gemiddeld energielabel B hebben. Maar hoe verhoog je het energielabel van 39 appartementen uit de jaren ’80 zonder grootschalige renovatie? “Woningbouwcorporatie Baston Wonen wil de woningen comfortabel en energiezuinig maken en het label verhogen van G naar minstens B”, vertelt Frank Boxebeld, manager Innovatie en Productontwikkeling bij Geas Energiewacht. “De bewoners blijven tijdens de werkzaamheden gewoon in hun woning. We kunnen dus niet breken.”
De woningen zijn destijds al als all-electric gebouwd. Elektrische plaatjes aan de gevel zorgen voor verwarming, het warmwater komt uit een boiler. De woningen worden geventileerd door een mechanische afzuiging. Op het dak staan dakventilatoren, waarop steeds de drie onderliggende appartementen zijn aangesloten. Dauerluftroosters in de kozijnen van de woningen zorgen voor luchttoevoer. Frank: “Vanwege tocht plakken bewoners die roosters af, met als gevolg dat de woningen klam en vochtig zijn. We moesten op zoek naar een luchttoevoersysteem, dat niet leidt tot tochtklachten.”

De oplossing
De woningen worden voorzien van nieuwe kunststofkozijnen met HR++ glas; de daken worden gerenoveerd. Frank: “De enige manier om het label te verhogen zonder grootschalige renovatie, is het toepassen van een warmtepomp. Het grote voordeel is dat daarmee meteen label A gehaald wordt.” Om het complex duurzaam te verwarmen is gekozen voor de Altherma 3-warmtepomp wandmodel, in combinatie met laagtemperatuurconvectoren van JAGA. “In de convectoren zit een ventilator die lucht van buiten aanzuigt en vermengt met de warme lucht. De convector meet de luchtkwaliteit van de woning en bepaalt zelf het toerental van de ventilator. De luchtafvoer kan gewoon via de bestaande luchtafvoerinstallatie. Roosters in de raamkozijnen zijn niet meer nodig, in combinatie met een laagtemperatuursysteem leiden die altijd tot tochtklachten.”
Ook de nieuwe smartboiler zorgt voor energiebesparing. Frank: “De smartboiler herkent het gedrag van bewoners en reageert daarop. Dat levert een besparing van 10 procent op een traditionele boiler. Natuurlijk doet een elektrische boiler het energetisch slechter dan een warmtepompboiler, maar in de eenpersoonsappartementen is geen plaats voor bijvoorbeeld een Altherma-vloermodel met geïntegreerde warmtapwatertank. Bovendien heeft een warmtepompboiler hier geen toegevoegde waarde voor het label. Met alleen de warmtepomp halen we al label A, en dat is nóg beter dan wat de woningbouwvereniging wilt.”
De Altherma-installatie is perfect voor dit type woningen, vertelt ook Daikin's Sales Engineer Chris Weultjes. “Het nieuwe koudemiddel R32 maakt een hogere aanvoertemperatuur in het afgiftesysteem mogelijk. Dat is belangrijk in bestaande bouw, waar de isolatiegraad minder is dan bij nieuwbouw. Bovendien is de warmtepomp zeer geschikt voor het ‘nieuwe verwarmen’, dus met een veel gelijkmatiger temperatuur, zonder of met beperkte nachtverlaging. De Altherma kan zelfs bij -10 °C tot 55 °C verwarmen, de meeste warmtepompen halen dat niet. Bovendien is het een hele stille warmtepomp, dus zeer geschikt voor woningen in de bebouwde omgeving.”
Van energielabel G naar A.

Het resultaat
Frank: “Dankzij de combinatie van nieuwe kozijnen, dakrenovatie, de Altherma-warmtepomp en de laagtemperatuur-convectoren van JAGA kunnen we de woningen van label G naar label A brengen. Dat vind ik heel netjes. Baston Wonen wil dat haar woningen gemiddeld energielabel B hebben, deze woningen krijgen straks label A. We gaan dus een stapje verder.”
Een comfortabele woning die droog is, waar de ventilatie optimaal is en waar het niet tocht.

Frank: “We slagen erin de woningen droog te houden en een gezond binnenklimaat te creëren.” De bewoners wonen straks in een veel comfortabelere woning. De woningen zijn droog, de ventilatie is optimaal en het tocht niet meer. Bovendien kunnen de energielasten flink omlaag; ook niet onbelangrijk voor een sociale huurwoning.”
Meer info
-
Daikin Productportfolio VRV ECPNL17-201PDF | 1.18MB
-
Daikin Luchtbehandelingskasten Modular R product profile ECPNL17-485PDF | 644.75KB