Blik vooruit met Daikin

Hoe ziet de toekomst van VRV/VRF-systemen eruit, gezien de gewijzigde F-gassenverordening die in maart 2024 in heel Europa van kracht werd? Daikin, marktleider in verwarmings-, koel-, ventilatie-, luchtreinigings- en vriestechnologieën, deelde in 2024 haar Europese visie op de internationale vakbeurs Chillventa. Waarbij Daikin Nederland nu reageert voor de Nederlandse utiliteitsbouw. “We zetten - voor de komende jaren - volop in op R32.”

Gewijzigde F-gassenverorderning

De herziene F-gassenverordening versnelt de vermindering van nieuw geproduceerde HFK-koudemiddelen door middel van een strenger afbouwplan. Het doel is onder andere om over te stappen op koudemiddelproducten met een lager aardopwarmingsvermogen en recycling van koudemiddelen.

_{Gewijzigde F-gassenverordening, de belangrijkste veranderingen:}

• Hoeveelheid R410A die je mag gebruiken neemt af 
  De Europese Unie heeft zich als doel gesteld de productie en consumptie van HFK-koudemiddelen af te schalen. Om de impact van HFK-koudemiddelen op het milieu te verminderen en om te voldoen aan internationale overeenkomsten wordt het koudemiddelquotum in de gewijzigde F-gassenverordening (d.d. 11 maart 2024) versneld afgebouwd voor de afname van koudemiddelen met een GWP-waarde hoger dan 750, zoals koudemiddel R410A. 
• Geen productie of import van F-gassen na 2050 in EU
  Vanaf 2050 mogen er helemaal geen F-gassen meer worden geproduceerd of geïmporteerd in de Europese Unie.
• Extra eisen certificering HFO-koudemiddelen
  Daarnaast blijft de huidige certificering voor het werken met F-gassen in de nieuwe F-gassenverordening verplicht. Deze certificering is vanaf nu ook verplicht voor het werken met HFO-koudemiddelen en natuurlijke koudemiddelen (koolwaterstoffen, CO2 , ammoniak), onafhankelijk van de hoeveelheid koudemiddel. Anders dan in de oorspronkelijke verordening is er in de herziene verordening een verplichting dat personen elke zeven jaar opnieuw gecertificeerd worden.

VRV vs. VRF

VRV en VRF (variabele koelmiddelstroom) zijn twee verschillende termen voor dezelfde technologie. Omdat VRV (Variable Refrigerant Volume) een handelsmerk is van Daikin Industries, Ltd. - Daikin is de uitvinder van de VRV-technologie - noemen alle andere bedrijven die de technologie overnemen het ‘VRF’ (Variable Refrigerant Flow).

Een doordachte koudemiddelkeuze per toepassing

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, houdt de nieuwe F-gassenverordening géén onmiddellijk verbod op HFK-koudemiddelen met een GWP-waarde hoger dan 750 in. Bernard Dehertogh, Deputy General Manager DX bij Daikin Europe N.V., benadrukt daarom: “Om de broodnodige CO2-reductie in de bouwsector te bevorderen, hebben we flexibiliteit nodig bij de keuze van koudemiddel. Er is geen pasklare oplossing, omdat verschillende toepassingen verschillende uitdagingen met zich meebrengen.” De strategie van Daikin is erop gericht het juiste koudemiddel te selecteren voor elke toepassing. Daarbij worden vier belangrijke factoren afgewogen: veiligheid, energierendement, milieu-impact en kosten over de volledige levenscyclus van een product.

Het koudemiddelassortiment voor de toekomst vastleggen

Volgens Dehertogh is de lange weg die voor ons ligt er een van vele kleine stapjes, waarbij we de verschillende eigenschappen van koudemiddelproducten moeten afwegen tegen het afbouwschema voor de komende tientallen jaren:

• R32 (GWP 675 - A2L) blijft de komende jaren voor veel toepassingen het gebalanceerde koudemiddel, waarmee warmtepompen op een kostenefficiënte manier verder kunnen worden geïmplementeerd.
• R290 propaan (aardopwarmingsvermogen 0,02 - A3) heeft een extreem laag aardopwarmingsvermogen en is daarom een energiezuinige oplossing. Het is geschikt voor specifieke toepassingen waar veiligheid en installatieruimte voldoen aan de wettelijke eisen. R290 is duurder dan R32 door de strengere veiligheidseisen en de eigenschappen van het koudemiddel.
• R454C (GWP 145,5 - A2L) is een geschikt alternatief met een lager aardopwarmingsvermogen dan R32 en bruikbaar in verschillende toepassingen waar propaan geen optie is. Dit koudemiddel kan betaalbare, efficiënte en veilige warmtepompen op een bredere markt brengen.
• Ten slotte is R744 CO2 (GWP 1 - A1) een koudemiddel met een heel laag aardopwarmingsvermogen dat al in veel systemen wordt gebruikt. Het is een veelbelovende langetermijnoptie voor middelgrote en grote commerciële systemen.

Oplossingen voor de Nederlandse utiliteitsmarkt: VRV 5 met koudemiddel R32

Voor wat betreft de Nederlandse utiliteitsmarkt zet Daikin - voor de komende jaren - volop in op R32 met de onlangs geïntroduceerde VRV 5. De VRV 5 is het eerste VRV/VRF-systeem dat gebruikmaakt van R32 in plaats van R410A. Joeri Kapsenberg, productmanager DX bij Daikin Nederland, legt uit:  “Als pionier in VRV-systemen is Daikin op dit moment overtuigd van de overstap naar R32 voor de utiliteitsbouw. R32 heeft een GWP van 675, wat beduidend lager is dan de GWP van 2.088 bij R410A. De VRV 5 is hiermee al volledig afgestemd op de gewijzigde F-gassenverordening, waardoor je minder snel je koudemiddelenquotum overschrijdt.”

Zorgeloos en veilig werken met R32

Voor koudemiddel R32 gelden scherpere veiligheidseisen dan voor R410A. Zo is een permanent lekdetectiesysteem verplicht, evenals een ingebouwde diagnoseprocedure die een signaal afgeeft bij lekken. En op het moment dát een lek optreedt, moet het mogelijk zijn om met zogenaamde shuttle falls het systeem ‘in te blokken’. Voor bijna alle VRF-systemen op R32 dienen er extra veiligheidsmaatregelen te worden genomen en extra installatiewerkzaamheden worden verricht om te kunnen voldoen aan de wettelijke eisen. Echter, met Daikin VRV 5 zijn alle maatregelen al standaard af-fabriek ingebouwd. Kapsenberg: “Dankzij de innovatieve Shîrudo-technologie - wat letterlijk bescherming betekent in het Japans - voldoet de VRV 5 als enige VRV/VRF-systeem in de markt al volledig aan de wettelijke eisen die door de EU zijn gesteld aan het toepassen van koudemiddel R32. Alle benodigde techniek om te voldoen aan deze eisen is al kant-en-klaar in het systeem geïntegreerd, waarmee veiligheid gegarandeerd wordt en de installatie net zo eenvoudig blijft als systemen op R410A”.

Eerste stap naar natuurlijk koudemiddel

Omdat Daikin altijd in ontwikkeling is, komt het in het voorjaar 2025 ook met het eerste prototype VRV op natuurlijk koudemiddel. Toch blijven VRV-systemen met R32 voor de utiliteitsbouw nog de meest slimme keuze voor de komende jaren. Kapsenberg:  “De voornaamste reden hiervoor is dat met R32 een hoger rendement wordt behaald. Tegelijkertijd heb je voor het werken met CO₂ speciaal opgeleid personeel nodig dat er simpelweg nog niet voldoende is. Dat zorgt ervoor dat het nu nog door slechts een beperkt aantal installatiebedrijven kan worden toegepast.” Daikin ontwikkelt en produceert in Europa ook koudwatermachines (‘chillers’), maar adviseert de VRV 5 voor de toepassingen waar verschillende temperatuurzones gecreëerd moeten worden.  “Chillers zijn de perfecte oplossing als VRV-systemen bieden een hoger rendement, maar  ook betere flexibele inzetbaarheid, individueel regelbare temperaturen per ruimte en een complete oplossing voor verwarming, koeling en ventilatie, vaak tegen lagere investeringskosten. De keuze hangt af van de specifieke eisen van het project.wanneer je per ruimte wilt koelen en verwarmen, biedt VRV 5 het beste rendement.”

Met Daikin R32-systemen nog minimaal twintig jaar vooruit

Volgens Kapsenberg kunnen we nog minimaal twintig jaar vooruit met R32 in VRV-systemen.  “We bieden als enige fabrikant een uniek circulair ecosysteem voor koudemiddelen. Met het Loop-by-Daikin-programma herwinnen, recylen en hergebruiken we gebruikt koudemiddel. Zo voorkomen we dat er jaarlijks 400.000 kilogram nieuw koudemiddel wordt geproduceerd en dragen we extra bij aan het verlagen van de impact van onze R32-systemen op het klimaat. En ook goed om te weten voor installatiebedrijven en technisch adviseurs: gerecycled koudemiddel telt niet mee voor het koudemiddelenquotum en zorgt zo voor minder beperkingen voor installatiebedrijven!”

Verder vooruit kijken

Net als Daikin de drijvende kracht was achter de overgang van R410A, de huidige marktstandaard, naar R32 blijft Daikin ook in de toekomst voorop lopen in innovatie. Met een toegewijd R&D-centrum in Gent investeert Daikin continu in onderzoek en technologische vooruitgang om ook te blijven anticiperen op toekomstige koudemiddelen, ontwikkelingen en regelgeving.

Wil je meer weten over onze innovatieve VRV 5 op R32? 

Voor technisch adviseurs
Kijk dan hier voor alle specs van onze VRV 5 die als enige VRV/VRF-systeem in de markt 100% compliant is en het hoogste rendement in haar klasse heeft. Plus aanvullende diensten, zoals hulp bij BREEAM-certificering. Zodat jij je opdrachtgever de beste totaaloplossingen voor duurzame gebouwen kan bieden. Die voldoen aan geldende subsidieregelingen (EIA), hoge betrouwbaarheidseisen, wet- en regelgeving, comforteisen van de gebruikers én een lage total costs of ownership. En niet onbelangrijk: die oplossingen bieden voor netcongestie. 

Voor installatiebedrijven
Kijk dan snel hier voor alle specs van onze innovatieve VRV 5 die als enige VRV/VRF-systeem 100% klaar is voor de toekomst. Plus services zoals de Daikin inbedrijfstellingsservice. Zodat jij als installatiebedrijf in de utiliteitsbouw je klanten kunt blijven voorzien van de meest betrouwbare, veilige en (energie)efficiënte oplossingen. En zelf kunt blijven groeien ondanks veranderende wetgeving.